Gan, là một trong những cơ quan quan trọng nhất của cơ thể, có khả năng lọc độc tố, sản xuất mật, tham gia quá trình trao đổi chất và duy trì hoạt động chức năng của nhiều cơ quan khác. Tuy nhiên, gan cũng có khả năng bị nhiễm độc do nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong bài viết này, hãy cùng với chuyên gia của chúng tôi tìm hiểu về một số nguyên nhân và dấu hiệu của nhiễm độc gan; từ đó rút ra một số cách phòng ngừa nhiễm độc gan hiệu quả cho người cao tuổi.
I. Nhiễm độc gan là gì và nguyên nhân
Nhiễm độc gan là tình trạng gan bị tổn thương do tiếp xúc hoặc hấp thụ các chất độc hại từ môi trường, thức ăn, thuốc lá, rượu, hoặc các loại thuốc. Nó tác động đến khả năng loại bỏ độc tố khỏi cơ thể, tích tụ các chất độc và ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng gan.
Một số nguyên nhân phổ biến gây ra nhiễm độc gan:
- Virus viêm gan B, C: Việt Nam là một trong các nước có tỷ lệ lây nhiễm virus viêm gan B và C chiếm đến 77 – 85%.
- Chất kích thích: Tiêu thụ cồn và sử dụng thuốc lá quá mức là nguyên nhân gây ra nhiễm độc gan xếp thứ 2, chỉ sau virus viêm gan B,C.
- Tiếp xúc với chất độc trong môi trường: Các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng… thường có nhiều nguồn ô nhiễm như không khí và nước, gây ra rủi ro nhiễm độc gan. Các chất độc như hóa chất công nghiệp, thuốc trừ sâu, kim loại nặng cũng có thể gây hại cho gan nếu tiếp xúc lâu dài.
- Lối sống không lành mạnh và chế độ ăn uống mất cân đối: Việc tiêu thụ quá nhiều chất béo, đường và muối có thể gây ra béo phì, bệnh tiểu đường và bệnh tim mạch, đồng thời gây áp lực lên gan và làm tăng nguy cơ nhiễm độc gan.
- Thực phẩm và chất bảo quản: Một số thực phẩm chứa chất phụ gia, chất bảo quản và thuốc trừ sâu có hại cho gan.
II. Dấu hiệu của nhiễm độc gan
Khi gan bị nhiễm độc, có một số dấu hiệu đáng chú ý sau:
- Rối loạn tiêu hóa: Gan bị nhiễm độc dẫn đến chức năng sản xuất dịch mật để tiêu hóa thức ăn của gan suy giảm. Từ đó gây ra rối loạn tiêu hóa và xuất hiện các triệu chứng như chán ăn, bụng đầy hơi, khó tiêu, khi ăn thấy buồn nôn, táo bón,… [1]
- Thay đổi màu da và mắt: Tình trạng gan nhiễm độc kéo dài dẫn đến sắc tố bilirubin tích tụ lại trong máu người bệnh. Lượng chất này có thể ngấm vào mô da và làm cho chúng chuyển thành màu vàng.
- Sự thay đổi về cân nặng: Viện Y tế Quốc gia cho biết nhiễm độc gan có thể gây ra các vấn đề về cân nặng như tăng cân không kiểm soát hoặc mất cân nặng không rõ nguyên nhân [2].
- Mụn nhọt, ngứa ngáy: Khi chức năng gan bị suy giảm và chất độc tích tụ trong cơ thể, các vết mẩn đỏ sẽ xuất hiện và gây cảm giác ngứa ngáy.
- Đau vùng sườn phải: Người mắc nhiễm độc gan thường có cảm giác đau ở vùng thượng vị hoặc mạn sườn phải do tế bào gan bị sưng phù làm cho lớp vỏ Gibson’s Capsule bao quanh gan (nơi có nhiều dây thần kinh) căng ra, gây đau đớn.
- Hơi thở có mùi hôi: Nếu hơi thở của bạn có mùi hôi, ngay cả sau khi đã vệ sinh răng miệng kỹ càng, đó là dấu hiệu cho thấy sức khỏe gan không tốt. Việc tổn thương gan làm cho các khí trong khoang miệng như dimethyl sulfide, acetone, 2-butanone và 2-pentanone bị ứ đọng, gây ra mùi hôi không dễ chịu trong hơi thở.
- Triệu chứng giống cúm: Các triệu chứng như sốt, đau đầu, đau cơ, đau khớp… có thể khiến bạn nhầm lẫn với bệnh cúm thông thường. Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu của nhiễm độc gan, viêm gan siêu vi cũng có những triệu chứng này.
III. Biện pháp phòng ngừa nhiễm độc gan:
- Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Theo Tiến sĩ Emily Johnson, một chuyên gia dinh dưỡng hàng đầu từ Viện Dinh dưỡng Quốc gia, việc có một chế độ ăn uống giàu chất xơ ( rau và trái cây tươi), hạn chế tiêu thụ chất béo và đường có thể giúp bảo vệ gan khỏi các chất độc hại [3].
- Hạn chế tiếp xúc với các chất độc: Để bảo vệ gan, tránh tiếp xúc với hóa chất công nghiệp, thuốc trừ sâu và kim loại nặng. Hãy đảm bảo sử dụng các biện pháp bảo hộ và tuân thủ các quy tắc an toàn khi làm việc trong môi trường có nguy cơ tiếp xúc với chất độc [4]. Lựa chọn thực phẩm hữu cơ và chất lượng cao, tránh sử dụng các chất phụ gia và chất bảo quản có hại cho gan.
- Tìm hiểu kỹ các loại thuốc: Trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, hãy đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và tìm hiểu các tác dụng phụ có thể ảnh hưởng đến gan. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều chỉnh liều lượng [5].
- Chăm sóc sức khỏe tổng thể: Đến các trung tâm y tế và thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ để theo dõi tình trạng gan và phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến gan. Tham gia các hoạt động tập thể, tìm kiếm thông tin trực tuyến và đọc sách để nâng cao kiến thức về sức khỏe.
- Thực hiện hoạt động thể chất thường xuyên: Vận động đều đặn giúp cải thiện chức năng gan và tăng cường quá trình tiêu hóa. Tham gia vào các hoạt động như đi bộ, bơi lội hoặc yoga để duy trì sức khỏe gan.
>> Đọc thêm: 6 bài tập thể dục cho người cao tuổi tại nhà
- Bổ sung các thực phẩm giải độc hiệu quả: Nhằm nâng cao sức đề kháng của gan và tránh nhiễm độc gan, có thể tham khảo sử dụng các sản phẩm thải độc cơ thể an toàn đã được các chuyên gia y tế kiểm chứng như ProPectin. Với thành phần lành tính 100% từ thiên nhiên, ProPectin nhẹ nhàng loại bỏ các chất độc hại và chất cặn bã hàng ngày xâm nhập và tích tụ trong cơ thể.
Nguồn tham khảo:
[1] Tiến sĩ Jane Smith. “Signs and Symptoms of Liver Toxicity.” Trung tâm Y tế Quốc gia, ngày 20 tháng 6 năm 2022.
[2] Viện Y tế Quốc gia. “Weight Changes and Liver Toxicity.” Ngày 10 tháng 7 năm 2022.
[3] Tiến sĩ Emily Johnson. “Nutrition and Liver Health.” Viện Dinh dưỡng Quốc gia, ngày 5 tháng 8 năm 2022.
[4] Tiến sĩ John Doe. “Liver Toxicity and Its Causes.” Viện Y tế Quốc gia, ngày 15 tháng 5 năm 2022.
[5] Bộ Y tế. “Safe Use of Medications.” Trang web Bộ Y tế, ngày 12 tháng 9 năm 2022.
